Zdjęcie RTG pantomograficzne (panoramiczne) stanowi podstawowe badanie RTG w diagnostyce stomatologicznej i jest szczególnie przydatne dla oceny stanu zdrowia wszystkich zębów i przyzębia pacjenta.
Pantomografia jest techniką radiologiczną używaną w celu otrzymania pojedynczego zdjęcia struktur twarzy, na którym uwidoczniona jest zarówno szczęka, żuchwa, jak i łuki zębowe i tkanki je otaczające.
Jest to zdjęcie przeglądowe całego uzębienia, niezbędne w celu zdiagnozowania stanu uzębienia i podjęcia ewentualnego leczenia. Na podstawie panoramy lekarz podejmuje decyzję co do dalszych badań radiologicznych i jest w stanie rozpoznać wiele nieprawidłowości, wymagających dalszej diagnostyki.
Ze względu na kompleksowe obrazowanie, zdjęcie panoramiczne wykorzystywane jest jako nieocenione narzędzie podczas planowania leczenia stomatologicznego, umożliwiając natychmiastową diagnozę. Badanie to wykorzystuje się m. in.:
- przed planowanym usunięciem zęba, zwłaszcza przed chirurgicznym usunięciem zatrzymanego (niewyrośniętego) zęba - w celu zobrazowania kształtu jego korzeni, dzięki czemu możliwa jest ocena stopnia trudności zabiegu;
- w protetyce – do oceny, które zęby należy usunąć, a które wyleczyć, aby mogły spełniać funkcję filarów dla mostów, koron i protez. Pomaga ono również ocenić budowę kości szczęk, a przez to dobrać właściwe implanty zębowe;
- w przypadkach zaniku kości szczeki, powstałym w wyniku chorób przyzębia. Zdjęcie pantomograficzne informuje, w jakim tempie postępuje zanik oraz, czy możliwe jest jego zahamowanie;
- w ortodoncji – do określenia wad zgryzu oraz do oceny wyników leczenia ortodontycznego;
- w stomatologii zachowawczej – pantomogram pomaga wykryć ubytki próchnicowe na powierzchniach niewidocznych podczas rutynowego badania, zwłaszcza w obrębie korzeni, uszkodzenia wypełnień, a także zębów źle przeleczonych kanałowo;
- w stomatologii dziecięcej – zdjęcie panoramiczne pozwala na odpowiednio wczesne zdiagnozowanie wad rozwojowych zębów oraz na ocenę stopnia ich rozwoju;
- w diagnostyce stomatologicznej – do wykrywania chorób, które często rozwijają się bezobjawowo, takich jak nowotwory i torbiele.
Cechy wyróżniające zdjęcie pantomograficzne:
- badanie całkowicie bezbolesne, niepowodujące odruchów wymiotnych - bez ingerencji w jamę ustną. Przed zdjęciem pacjent jest jedynie proszony o zdjęcie wszelkich metalowych rzeczy z okolicy głowy (kolczyki, łańcuszki, protezy zębowe wyjmowane itp.);
- jedno zdjęcie pantomograficzne obrazuje 300% większą powierzchnię niż 14 zdjęć punktowych;
- wykonując to zdjęcie redukujemy prawie o 80% dawkę promieniowania dla pacjenta;
- gwarantuje całkowitą aseptykę i eliminuje dyskomfort odczuwany przy innych badaniach;
- zdjęcie może być wykonane nawet u pacjenta niezdolnego do otwarcia ust;
- oszczędność czasu i pieniędzy, ponieważ wykonanie zdjęcia pantomograficznego i otrzymanie go to zaledwie 5 minut, a koszt jest o wiele niższy niż wykonanie zdjęć punktowych obrazujących cały obszar uzębienia.